اخبار روز ايران

به گزارش گروه بين الملل خبرگزاري تسنيم، اين روزها كه تركيه با بحران اقتصادي دست و پنجه نرم مي‌كند، توسعه روابط با كشورهاي عربي، اهميت بيشتري براي مقامات آنكارا پيدا كرده است. اما ظاهراً كشورهاي حاشيه خليج فارس در اين ميان اهميت ويژه دارند.

اقدامات تركيه در چند سال اخير نشان داده كه منطقه استراتژيك خليج فارس در كانون اهداف سياست خارجي و روابط تجاري تركيه قرار گرفته و افزايش رابطه با عمان، از نشانه‌هاي مهم اين هدف گذاري است.

عمان در سال 1970 توسط تركيه به رسميت شناخته شد و روابط ديپلماتيك در سال 1973 برقرار شد. اما دامنه روابط در يك دهه اخير گسترش يافته و بين تركيه و عمان توافق‌نامه‌ها و پروتكل‌هاي مختلفي امضا شده و حالا عمان شريك تجاري و هدف سرمايه‌گذاري مهمي براي تركيه است.

تركيه و عمان همچنين در زمينه‌هاي مختلفي مانند فرهنگ، آموزش، بهداشت و دفاع همكاري مي‌كنند. شهروندان تركيه مي‌توانند تا سقف 14 روز از معافيت ويزا براي سفرهاي توريستي به عمان بهره‌مند شوند و شمار ورود گردشگران عمان به تركيه در سال 2024 ميلادي به 112 هزار نفر رسيد.

در سال گذشته ميلادي و پس از سفر سلطان هيثم بن طارق آل سعيد به آنكارا، روابط تركيه و عمان توسعه بيشتري پيدا كرد. امضاي يك توافقنامه همكاري 15 ميليون دلاري بين عمان و تركيه براي تقويت بخش دريايي، نشان داد كه سطح روابط آنكارا – مسقط كه از سال 2024 ميلادي وارد فصل نويني شده، همچنان در حال افزايش است.

شركت جديد تأسيس شده توسط شركت سرمايه‌گذاري بين‌المللي مسندم و شركاي ترك، اين شركت خدماتي را براي توليد و نگهداري قفس براي مزارع پرورش ماهي، ساخت و نگهداري قايق‌هاي ماهيگيري ساحلي و تجاري، يدك‌كش‌ها، قايق‌هاي خدماتي و كشتي‌هاي حمل و نقل با طول حداكثر 35 متر ارائه خواهد داد. هدف اين پروژه كمك به بخش‌هاي دريايي و شيلات است.

مراسم امضاي اين قرارداد با حضور وزير كشاورزي، شيلات و منابع آبي عمان، دكتر سعود بن حمود الحبسي و سيد ابراهيم بن سعيد البوسعيدي، استاندار مسندم، برگزار شد.

در اين مراسم، طرفين اعلام كردند كه در فاز اول اين پروژه، 15 ميليون دلار سرمايه‌گذاري خواهد شد. شركت SAOC نام شريك تركيه‌اي را ذكر نكرده اما تأكيد كرده كه اين همكاري، يك سرمايه‌گذاري دريايي استراتژيك است. هيچ اطلاعاتي در مورد شريك تركيه‌اي در مطبوعات عماني نيز به اشتراك گذاشته نشد.

همكاري جامع دريايي گامي مهم در جهت تبديل شدن عمان به يك پايگاه توليدي منطقه‌اي و در عين حال افزايش نفوذ شركت‌هاي تركيه‌اي در منطقه خليج فارس تلقي مي‌شود و مي‌تواند راه را براي سرمايه‌گذاري‌هاي جديد بين دو كشور در آينده هموار كند.

افزايش مبادلات تجاري بين تركيه و عمان

اولين سفر سلطان هيثم به تركيه پس از نزديك به 40 سال (نوامبر 2024) منجر به امضاي 10 تفاهم‌نامه در زمينه‌هاي سياست، تجارت، انرژي، دفاع، آموزش و فرهنگ شد.

سرمايه‌گذاري‌هاي تركيه در عمان افزايش يافته و هم اكنون 423 شركت ترك در عمان با سرمايه 300 ميليون دلاري در حال فعاليت هستند و سرمايه‌گذاري مستقيم 36 شركت عمان در تركيه حدود 195 ميليون دلار است.

علاوه بر نهادهاي دولتي تركيه، بخش خصوصي اين كشور نيز، چشم‌انداز 2040 عمان را به عنوان بستر رشد تجارت در بخش‌هايي مانند ساخت و ساز، لجستيك، گردشگري، آموزش و انرژي‌هاي تجديدپذير در نظر گرفته‌اند.

روند كلي افزايشي در حجم انفج وين بين تركيه و عمان پس از سال 2017 ميلادي بيشتر شد و حجم تجارت بين دو كشور در سال 2022 به بالاترين سطح خود يعني به 2 ميليارد دلار رسيد.

پس از سفر سلطان هيسم بن طارق به آنكارا هدف گذاري 5 ميليارد دلاري در دستور كار قرار گرفته كه پيشبيني مي‌شود تا سال 2026 محقق شود. چشمگيرترين نمونه همكاري بين دو كشور، سرمايه‌گذاري مشترك 500 ميليون دلاري است كه توسط صندوق كمك و بازنشستگي نيروهاي مسلح تركيه (OYAK) و سازمان سرمايه‌گذاري عمان (OIA) تأسيس شده است.

اولين سرمايه‌گذاري، ساخت بزرگترين بندر كانتينري در اسكندرون با نام «بندر گوني كويتنر» بود.

كميسيون مشترك اقتصادي تركيه و عمان، كه به عنوان موتور روابط اقتصادي و تجاري عمل مي‌كند، نقش مهمي در تحكيم روابط بين دو كشور ايفا كرده و عمان مختلف، قصد دارد سرمايه‌گذاري‌هاي تركيه را جذب و اقتصاد ملي خود را تقويت كند.

به باور تحليلگران اقتصادي تركيه، فضاي اصلاحاتي كه عمان در آن اولويت‌بندي توسعه فعاليت‌هاي تجاري و صنعتي غيرنفتي را در چارچوب چشم‌انداز 2040 آغاز كرده، فرصت‌هاي سرمايه‌گذاري قابل توجهي را براي تركيه ايجاد كرده است. به نحوي كه شركت‌هاي ساختماني و مهندسي تركيه با برنده شدن در مناقصه‌ها در زمينه‌هايي مانند بزرگراه‌ها، سدها و انبوه‌سازي، صاحب سهم بزرگي از بازار عمراني عمان شده‌اند و به دنبال فرصت‌هاي جديد در پروژه‌هايي مانند پروژه‌هاي بزرگ املاك و مستغلات، بنادر، فرودگاه‌ها و بيمارستان‌ها در عمان هستند و ممكن است فرصت‌هاي رشد در كشاورزي و صنايع غذايي نيز ايجاد شود. 

از منظر شركت‌هاي بزرگ كشتيراني در تركيه، اهميت ژئوپليتيكي عمان موضوعي نيست كه بتوان به سادگي از كنار آن گذشت.

در ميان كشورهاي شوراي همكاري خليج فارس، عمان تنها كشور داراي بنادر باز است و اين امتياز را دارد كه به عنوان مركزي عمل كند كه مي‌تواند به بازارهاي جنوب آسيا و شرق آفريقا دسترسي داشته باشد و به آنها كالا صادر كند.

اين ويژگي عمان، فرصت مهمي را براي صادركنندگان و آژانس‌هاي كشتيراني تركيه به ارمغان مي‌آورد. به همين خاطر شهر دقوم در عمان به عنوان يكي از مهمترين بنادر اين كشور مورد توجه آنكارا قرار گرفته و ايجاد يك منطقه صنعتي تركيه در اين بندر مهم استراتژيك از اهداف مهم دو كشور است. 

همچنين از ديد تركيه، در عمان فرصت‌هاي بسيار خوبي براي فعاليت در بخش انرژي وجود دارد و شركت‌هاي تركيه‌اي مي‌خواهند در حوزه‌هاي انرژي تجديدپذير مانند انرژي خورشيدي و بادي، در عمان سرمايه گذاري كنند. 

آرزوي تبديل شدن به يك قطب انتقال گاز، يكي از اهداف مهم تركيه است. در نتيجه قراردادهايي با الجزاير، آمريكا، قطر، عمان و اكسون موبيل امضا كرده تا خود را به عنوان كانون تجاري LNG منطقه‌اي معرفي كند.

توافق‌نامه‌اي كه بين شركت ملي گاز عمان، عمان ال‌ان‌جي و بوتاش تركيه، امضا شده مزاياي بسياري براي تركيه دارد. با اين توافق، عمان با تأمين سالانه 1 ميليون تن LNG به شركت بوتاش به مدت 10 سال از سال 2025، نيازهاي بازار داخلي تركيه را تأمين خواهد كرد.

در پايان بايد گفت: روابط تركيه و عمان چندين حوزه از جمله ديپلماسي، امنيت، انرژي، تجارت، سرمايه‌گذاري، فناوري، دفاع و فرهنگ را در بر مي‌گيرد. فروش پهپادهاي بيرقدار و نفربرهاي زرهي پارس به عمان، بخشي از اهداف مهم تركيه بوده و اين رابطه هم از حيث تنوع‌بخشي و امنيت انرژي و هم از جهت تقويت نفوذ در خليج فارس از طريق يك شريك متعادل براي تركيه مهم است.